ایران در 196 سال پیش چگونه بود؟

نقشه جغرافیایی ایران در 196 سال پیش  

آخرین نقشه بین المللی ایران پیش از جدا شدن سرزمینهای تاریخی آن، انتشارات تامسون (1814) 

با توجه به تهدید های مرزی موجود علیه تمامیت ارضی ایران بد نیست به این نکته اشاره کنیم که سرزمین کنونی ایران، تنها سی درصد از ناحیه‌ی وسیعی است که در تاریخ با نام‌های‎ "ایران‌ زمین"، "ایران‌ بزرگ " یا "ایرانشهر" و در جغرافیا با نام "فلات ایران" شناخته می شود. ترفند ها و دسیسه های بیگانگان و سستی پادشاهان بی کفایت گذشته بخش های زیادی از این سرزمین کهن را در طول فاصله کوتاه 196 ساله از ایران بزرگ جدا نمود که مروری بر چگونگی هر یک از این جدایی ها به رغم تلخی بسیار برای میهن گرایان ایرانی جهت الزام جدیت و حساسیت ما دست کم برای حفظ سرزمین های باقیمانده موجود بسیار آموزنده خواهد بود.

گستره سرزمین‌های جدا شده از ایران در قراردادهای ترکمانچای، گلستان، آخال، پاریس و ... به قرار زیر است:

سرزمین های جدا شده قفقاز بر اساس قرارداد های گلستان و ترکمانچای با روسیه (1813 و 1828 میلادی)

آران و شروان: ۸۶۶۰۰ کیلومتر مربع؛

ارمنستان: ۲۹۸۰۰ کیلومتر مربع؛

گرجستان: ۶۹۷۰۰ کیلومتر مربع؛

‎داغستان: ۵۰۳۰۰ کیلومتر مربع؛

اوستیای شمالی: ۸۰۰۰ کیلومتر مربع؛

چچن: ۱۵۷۰۰ کیلومتر مربع؛

اینگوش: ۳۶۰۰ ;کیلومتر مربع‎

جمع ‏کل: ۲۶۳۷۰۰ کیلومتر مربع

سرزمین‌های جدا شده ایران شرقی بر اساس پیمان پاریس و پیمان منطقه ای مستشاران انگلیسی

هرات و افغانستان: ۶۲۵۲۲۵ کیلومتر مربع؛

بخش‌هایی از بلوچستان و مکران: ۳۵۰۰۰۰ کیلومتر مربع؛

جمع کل: ۹۷۵۲۲۵ کیلومتر مربع 

سرزمین‌های جداشده ‏ورارود (ماوراءالنهر) بر اساس پیمان آخال با روسیه (1881 میلادی)

ترکمنستان: ۴۸۸۱۰۰ کیلومتر مربع؛

ازبکستان: ۴۴۷۱۰۰ کیلومتر مربع؛

تاجیکستان: ۱۴۱۳۰۰ کیلومتر مربع؛

‎بخش‌های ضمیمه شده ‏به قزاقستان: ۱۰۰۰۰۰کیلومتر مربع؛

بخش‌های ضمیمه شده به ‎قرقیزستان: ۵۰۰۰۰ کیلومتر مربع؛

جمع کل: ۱۲۲۶۵۰۰ کیلومترمربع

سرزمین های جداشده جنوب خلیج فارس بر اساس پیمان منطقه ای مستشاران انگلیس

امارات: ۸۳۶۰۰ کیلومتر مربع

بحرین: ۶۹۴ کیلومتر مربع

قطر: ۱۱۴۹۳ کیلومتر مربع

عمان: ۳۰۹۵۰۰ کیلومتر مربع

جمع کل: ۴۰۵۲۸۷ کیلومتر مربع

مساحت سرزمین‌های جدا شده از ایران درونی به همراه دو سوم کردستانات (که در دوره صفویه به اشغال عثمانی در آمد و بعدها در بین سه کشور ترکیه، عراق و سوریه تقسیم شد) به مساحت تقریبی ۲۰۰۰۰۰ کیلومتر مربع و نیز عراق به مساحت ۴۳۸۳۱۷ کیلومتر مربع. در جمع حدود ۵/۳ میلیون کیلومتر مربع بالغ می شود که این مقدار تجزیه برای یک کشور در کل تاریخ ایران و دنیا بی سابقه است!